تبیین مدل پیشنهادی سنجش کیفی منظر صوتی با رویکرد زمینه‎گرایی در بافت شهری با استفاده از ماتریس‌های چهارگانه

نوع مقاله : مقالۀ پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد طراحی شهری، گروه شهرسازی، واحد پردیس، دانشگاه آزاد اسلامی، پردیس، تهران، ایران.

2 استادیار گروه شهرسازی، واحد پردیس، دانشگاه آزاد اسلامی، پردیس، تهران، ایران.

چکیده

از آنجایی که بعد از حس بینایی، حس شنوایی در درک فضای شهری اهمیت پیدا می‌کند یکی از پژوهش‌های مورد توجه در مطالعات و طراحی محیطی «منظر صوتی» است. روش‌ها و ابزارهای سنجش منظر صوتی معرفی‌شده بیشتر مبتنی‌بر روش‌های کمّی مانند استفاده از دستگاه و یا کیفی مبتنی‌بر پرسشنامه هستند و کمتر روشی جامع و مبتنی‌بر ویژگی‌های زمینه‌ای فضای شهری است. هدف از این پژوهش شناسایی و معرفی چارچوبی جامع است برای ارزیابی منظر صوتی در فضای شهری براساس زمینه‌ای که صوت در آن شنیده شده و درک می‌شود. این پژوهش در راستای نقد به اغلب پژوهش‌های انجام‌شده در منظر صوتی است، که اکثراً در ارزیابی به یک یا دو روش متکی بوده‌اند. در حقیقت پژوهش بر این موضوع تأکید دارد که صوت یک پدیدۀ تک‌وجهی نیست که گاهی توسط محیط و گاهی توسط انسان مورد ارزیابی قرار گیرد، بلکه منظر صوتی دادوستدی میان انسان و محیط است که در فرایند ارزیابی باید همزمان به هر دو وجه توجه کرد. در این پژوهش متون و روش‌های مورد استفاده در سنجش در منظر صوتی در مقالات مورد بررسی قرار گرفته و براساس شاخص‌های زمینۀ مؤثر بر درک صوت روش ترکیبی کمی- کیفی پیشنهاد شده است. این پژوهش، استفاده از ماتریس‌های چهارگانۀ سازگاری، مطلوبیت، ظرفیت و وابستگی را پیشنهاد می‌کند که عمدتاً در ارزیابی کیفی کاربری‌ها به‌کار برده می‌شود. بر این اساس درک اصوات در فضا براساس نوع کاربری و فعالیتی که در آن فضاست شکل می‌گیرد، و ازسویی دیگر آستانۀ تحمل صوت و همچنین منظر صوتی خوشایند براساس بافت زمینه‌ای که فرد صوت را در آنجا می‌شنود متفاوت است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Developing a Model for Measuring the Soundscape Quality in an Urban Context Based on Contextualism Using Matrices

نویسندگان [English]

  • Mitra Maleki Eshlaghi 1
  • Maryam Ghalambor Dezfuly 2
1 MSc in Urban Design, Urban Development Department, Pardis Branch, Islamic Azad University, Pardis, Iran.
2 Assistant Professor, Department of Urban Development, Pardis Branch, Islamic Azad University, Pardis, Iran.
چکیده [English]

One of the areas of interest in studies and environmental design is the soundscape. Since the sense of hearing, besides that of sight, becomes essential in understanding urban space, one research area of interest in environmental studies and design is the soundscape. The introduced methods and tools for measuring the soundscape are primarily quantitative, such as using tools or qualitative methods based on questionnaires; there are less comprehensive methods based on the contextual characteristics of the urban space. This research identifies and introduces a comprehensive framework for evaluating the soundscape in urban space based on the context of heard and perceived sound. It aims at criticizing most of the studies done on the soundscape, which primarily relied on one or two methods in their evaluation. The research emphasizes sound as a multi-dimensional phenomenon. A soundscape is an exchange between humans and the environment, and we should consider both aspects simultaneously in the evaluation process. This research examined the texts and methods used in the soundscape’s evaluation and proposed a quantitative-qualitative combined method based on the indicators of the context affecting the perception of the sound. The proposed model uses the four matrices of compatibility, desirability, capacity, and dependency. Therefore, the perception of sounds in the space occurs based on the type of activity in that space. The sound tolerance threshold and the pleasant soundscape are different based on the context where the person hears the sound.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Landscape
  • Soundscape
  • Measuring Sound
  • Contextual Design

مراجع

بلجیو هوسو، ریچاردا. (1396). ایجاد فضاهای شهری به کمک صدا و موسیقی (ترجمۀ آزاده پوستی و بهرنگ خسروی). تهران: آزادپیما ندای سبز شمال.
شهابیان، پویان و لارمیان، سیده فرزانه. (1397). منظر صوتی مفاهیم و روش‌ها. تهران: آذرخش.
صفارزاده پاریزی، محمود. (1377). روش جدید تخمین آلودگی صوتی جاده‌ها با در نظرگرفتن شرایط آب‌وهوایی. محیط‌شناسی، 24(21)، 69-78.
عابدی، مهدیه. (1395). تأثیر متقابل فیزیک محیط صوتی و ادراک افراد در فضاهای شهری (رسالۀ منتشرنشدۀ دکتری شهرسازی). دانشکدۀ معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت، تهران، ایران.
غفاری، عباس؛ میرغلامی، مرتضی و شفائی بیتا. (1400). تأثیر ویژگی‌های فضایی در مناظر صوتی سراهای بازار تبریز. فرهنگ معماری و شهرسازی اسلامی، ۶(۱)، 139-155.
قریب، فریدون. (1394). شبکۀ ارتباطی در طراحی شهری. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
قلعه‌نویی، محمود و محسن حقیقی، نسرین. (1395). ارزیابی منظر صوتی در فضاهای شهری (نمونه موردی پیاده‌راه خیام، شهر ارومیه). معماری و شهرسازی ایران، 7(2)، 127-138. 
هریس، چالرز وارد، و داینز، نیکولاس تی. (1393). استاندارد‌های تایم سیور برای معماری منظر (ترجمۀ علیرضا جافریان). ج. 2. تهران: آذرخش.
Alves, S., Estévez-Mauriz, L., Aletta, F., Echevarria-Sanchez, G. M. & Puyana Romero, V. (2015). Towards the integration of urban sound planning in urban development processes: the study of four test sites within the SONORUS project. Noise Mapping, 2(1), 57-85. 
Blanco, G., Igone, G., Saloga, A. & Garcia, I. (2012). Actions to improve soundscape in the “Plaza NEUVA” in Bilbao. In AESOP 26th Annual Congress, Ankara.
Erfanian, M., Mitchell, A. J., Kang, J. & Aletta, F. (2019). The psychophysiological implications of soundscape: A systematic review of empirical literature and a research agenda. International Journal of Environmental Research and Public Health, 16(19), 3533.
Hermida, L., Pavón, I., Lobo Soares, A. C. & Bento-Coelho, J. L. (2019). On the Person-Place Interaction and Its Relationship with the Responses/Outcomes of Listeners of Urban Soundscape (Compared Cases of Lisbon and Bogotá): Contextual and Semiotic Aspects. International Journal of Environmental Research and Public Health, 16(4), 551.
Herranz-Pascual, K., García, I., Diez, I., Santander, A. & Aspuru, I. (2017). Analysis of field data to describe the effect of context (Acoustic and Non-Acoustic Factors) on urban soundscapes. Applied Sciences, 7(2), 173.
Kang, J., Aletta, F., Gjestland, T. T., Brown, L. A., Botteldooren, D., Schulte-Fortkamp, B., ... & Coelho, J. L. B. (2016). Ten questions on the soundscapes of the built environment. Building and Environment, 108, 284-294.
Kogan, P., Turra, B., Arenas, J. P., Zeballos, F., Hinalaf, M. & Pérez, J. (2016). Application of the swedish soundscape-quality protocol in one european and three latin-american cities. In 22nd International Congress on Acoustics - ICA, Soundscape, Quality of Life, and Health Session: Paper ICA2016-226 (pp. 1–8). Buenos Aires, AR.
Kropp, W. , Forssén, J. & Estévez-Mauriz, L. (Eds.). (2016). Urban sound planning: The sonorus project. Chalmers University, Gothenburg, Sweden. http://publications.lib.chalmers.se/records/fulltext/242257/local_242257.pdf
Mitchell, A., Oberman, T., Aletta, F., Erfanian, M., Kachlicka, M., Lionello, M. & Kang, J. (2020). The Soundscape Indices (SSID) Protocol: A Method for Urban Soundscape Surveys—Questionnaires with Acoustical and Contextual Information. Applied Sciences, 10(7), 2397.
Puyana Romero, V., Maffei, L., Brambilla, G. & Ciaburro, G. (2016). Acoustic, visual and spatial indicators for the description of the soundscape of waterfront areas with and without road traffic flow. International Journal of Environmental Research and Public Health, 13(9), 934.
Zhao, X., Zhang, S., Meng, Q. & Kang, J. (2018). Influence of Contextual Factors on Soundscape in Urban Open Spaces. Applied Sciences, 8(12), 2524.
منظر
دوره 15، شماره 64
مهر 1402
صفحه 42-53

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار